Η Καταστροφή του τελευταίου "πνεύμονα" της Γης.

Εξαιρετική παρουσίαση της καταστροφικής επιδρομής του ανθρώπου στο μεγαλύτερο οικοσύστημα του πλανήτη.Πηγή: http://parnassos.net46.net/wordpress-2.7/wordpress/2009/06/το-έγκλημα-στον-αμαζόνιο 

Τα τελευταία χρόνια, χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα από το παρθένο τροπικό δάσος του Αμαζονίου έχουν παραδοθεί στα αλυσοπρίονα και τις μπουλντόζες. Η υλοτομία και η δημιουργία κτηνοτροφικών μονάδων είναι δύο από τους λόγους που οδηγούν στη συστηματική αποψίλωση. Ένας τρίτος, κρύβεται στο κρέας που καταναλώνουμε και στα ράφια των σούπερ μάρκετ..

Ποιος είναι και που βρίσκεται ο Αμαζόνιος ποταμός;

Ο Αμαζόνιος έχει μήκος 6.275 χιλιόμετρα. Είναι το ποτάμι με τον μεγαλύτερο όγκο νερού στον κόσμο. Την περίοδο των βροχών από τον Αμαζόνιο ρέουν στον Ατλαντικό Ωκεανό 300.000 κυβικά μέτρα νερό το δευτερόλεπτο. Στο μεγαλύτερο του μέρος είναι πλωτός και αποτελεί την πιο σημαντική εμπορική οδό της Λατινικής Αμερικής.

Ο Αμαζόνιος πήρε το όνομά του από τον Ισπανό εξερευνητή και κατακτητή Φρανκίσκο ντε Ορελάνα. Τον Δεκέμβρη του 1541, στην προσπάθειά του να πλεύσει κατά μήκος του ποταμού και να φθάσει στις εκβολές του βρέθηκε αντιμέτωπος με τους «Ταπούγιας», μια αρχαία φυλή Ιθαγενών όπου οι γυναίκες μάχονταν στον πλευρό των ανδρών. Ο Ορελάνα έγραψε στο ημερολόγιό του ότι δέχτηκε επίθεση από Αμαζόνες.

Γιατί το τροπικό δάσος του Αμαζονίου είναι τόσο σημαντικό για το παγκόσμιο οικοσύστημα και το κλίμα του πλανήτη μας;

Τo τροπικό δάσος του Αμαζονίου είναι το μεγαλύτερο στον πλανήτη. Τα οικοσυστήματα που διαθέτει μπορούν να απορροφήσουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα. Η περιοχή φιλοξενεί τουλάχιστον 2,5 εκατομμύρια είδη εντόμων, χιλιάδες φυτά και περίπου 2.000 είδη πουλιών και θηλαστικών. Κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο μπορεί να περιέχει 75.000 είδη δέντρων και 150.000 είδη άλλων φυτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1/5 όλων των ειδών πτηνών στον πλανήτη βρίσκεται στο δάσος του Αμαζονίου, ενώ η ποικιλομορφία της χλωρίδας του είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο. Είναι μια «αποθήκη» βιοποικιλότητας ενώ συμβάλλει δραστικά στην ισορροπία του παγκόσμιου οικοσυστήματος και στην αποτροπή των κλιματικών μεταβολών.

Τα τελευταία τρία χρόνια 70.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα από το παρθένο τροπικό δάσος του Αμαζονίου έχουν αποψιλωθεί. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του περιοδικού «Nature Magazine», αν ο ρυθμός καταστροφής συνεχιστεί, μέχρι το 2050 το μισό δάσος θα έχει εξαφανιστεί οριστικά.

Πώς το θέμα της καταστροφής του Αμαζονίου τράβηξε το ενδιαφέρον διεθνώς;

Η καταστροφή του Αμαζονίου άρχισε να απασχολεί τη διεθνή κοινότητα από τις αρχές του 80, όταν δορυφορικές φωτογραφίες της Greenpeace αποκάλυψαν πως χιλιάδες στρέμματα δάσους είχαν εξαφανιστεί από πυρκαγιές. Ακολούθησε η συστηματική παράνομη υλοτόμησή του δάσους του Αμαζονίου, παρά τις προειδοποιήσεις ειδικών πως η καταστροφή του συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Το ανησυχητικό είναι ότι οι κυβερνήσεις, εμφανίζονται απρόθυμες έως αδύναμες να αντιταχθούν στα οικονομικά συμφέροντα που εκμεταλλεύονται τον Αμαζόνιο.

Γιατί αποψιλώνονται δασικές περιοχές και καλλιεργείται σόγια στον Αμαζόνιο;

Ο βασικός λόγος για την αποψίλωση στον Αμαζόνιο είναι η αγροτική παραγωγή, η εμπορική υλοτομία και η ανάγκη για ξυλεία. Το εμπόριο παίζει καθοριστικό ρόλο στην καταστροφή, καθώς οι εξαγωγές προϊόντων ξυλείας από την Βραζιλία στο εξωτερικό είναι άφθονες και η διεθνής ζήτηση για ξυλεία τεράστια. Από την άλλη, η χρησιμοποίηση των εδαφών που προκύπτουν από την μαζική αποψίλωση των εδαφών για την φύτευση και καλλιέργεια σόγιας, είναι ο πιο φτηνός και σίγουρος τρόπος καλλιέργειας για τους παραγωγούς για όλους τους παραπάνω λόγους. Έτσι, μεγάλες συχνά πολυεθνικές εταιρείες σόγιας και εκμετάλλευσης ξύλου έχουν καθιερωθεί στον Αμαζόνιο γιατί ξέρουν ότι θα βγάλουν εύκολα λεφτά από την καταστροφή του τροπικού δάσους. Παρέχοντας τα πάντα από σπόρους και χημικά μέχρι την μεταφορά και την αποθήκευση της υποδομής που χρειάζεται για να έχουν πρόσβαση στη διεθνή αγορά, οι εταιρείες αυτές λειτουργούν σαν μαγνήτης για τους αγρότες στο δάσος του Αμαζονίου. Τέλος, η απουσία ουσιαστικού ελέγχου από την κυβέρνηση στην περιοχή και αποτελεσματικών μέτρων για την καταπολέμηση του προβλήματος από νομική πλευρά, οδηγεί στην αυθαίρετη και άνετη εκμετάλλευση του Αμαζονίου από καλοθελητές.

Πώς συνδέεται η καταστροφή του Αμαζονίου με το πιάτο μας;

Ερευνητές πέρασαν 3 χρόνια ερευνώντας την κίνηση της σόγιας από παράνομες φάρμες στον Αμαζόνιο ως τις μονάδες εκτροφής πουλερικών στις Ευρωπαϊκές χώρες. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η σόγια που καλλιεργείτο στον Αμαζόνιο πήγαινε σε εταιρείες, όπως τα McDonald’s, KFC, Asda, Unilever κ.α. Το πόρισμα περιγράφεται στην περίφημη έκθεση της Greenpeace του Απριλίου 2006 με τίτλο «Eating Up the Amazon». Υπεύθυνη για την «τροφική» αλυσίδα της καταστροφής είναι σύμφωνα με την Greenpeace, η εταιρεία γεωργικών προϊόντων Cargill. Πιο συγκεκριμένα, η εταιρεία διαθέτει ένα λιμάνι και 13 αποθηκευτικούς χώρους στο Santarem από όπου εξάγει τους χιλιάδες τόνους σόγιας στο Liverpool και σε άλλα ευρωπαϊκά λιμάνια. Από το Liverpool, μια μεγάλη ποσότητα σόγιας πηγαίνει στην κτηνοτροφική μονάδα εκτροφής πουλερικών Sun Valley στο Hereford της κεντρικής Αγγλίας. Η Sun Valley με τη σειρά της, θυγατρική της Cargill, προμηθεύει τα McDonald’s με περισσότερο από 50% από τα κοτόπουλα, που πωλούνται σε όλα τα εστιατόρια της στην Ευρώπη.

Ποιος ωφελείται από την καταστροφή του Αμαζονίου;

Η βιομηχανία της σόγιας απασχολεί λιγότερους ανθρώπους ανά εκτάριο από οποιαδήποτε άλλη σοδειά στη χώρα. Οι φάρμες φτάνουν τα 100.000 στρέμματα περίπου, αλλά απασχολούν ένα εργάτη ανά 1.700-2.000 στρέμματα. Τελικά ένας σχετικά μικρός αριθμός γαιοκτημόνων και συγκεκριμένες εταιρείες ωφελούνται από την μετατροπή του τροπικού δάσους σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Oι τρεις μεγάλες εταιρείες, Cargil, ADM, Bunge φέρονται να είναι υπεύθυνες για το 60% της συνολικής χρηματοδότησης στην παραγωγή της σόγιας ενώ ελέγχουν το 80% της σόγιας που χρησιμοποιείται για φαγητό και λάδι στην Ευρώπη.

Ποια ήταν η αντίδραση της McDonald’s και των άλλων εταιρειών fast food στις κατηγορίες;

Μετά από πλήθος αντιδράσεων σε παγκόσμιο επίπεδο και καταγγελίες στον τύπο στηριζόμενες στην αναφορά της Greenepace του Απρίλη 2006, την 2^η Αυγούστου 2006, τα McDonald’s και μερικά μεγάλα βρετανικά σούπερ-μάρκετ δέχτηκαν να υπογράψουν ένα συμβόλαιο αναστολής όσον αφορά την αγορά σόγια από πρόσφατα αποψιλωμένες περιοχές στον Αμαζόνιο. Η νέα συμφωνία απαιτεί από τους εμπόρους να ελέγχουν τους τίτλους γης και να μην αγοράζουν από αγρότες που έχουν «καθαρίσει» περισσότερο από 20% δάσους. Το Moratorium που υπογράφτηκε δίνει ένα περιθώριο δύο ετών στην διακοπή της πώλησης σόγιας από αποψιλωμένες περιοχές του Αμαζονίου. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα KFC αρνήθηκαν να υπογράψουν την συμφωνία αν και τα κοτόπουλα που χρησιμοποιούν προέρχονται κατ’ αποκλειστικότητα από τα πτηνοτροφεία του Sun Valley στο Hereford. «Κάθε φορά που τρώτε μια φτερούγα από Mc Nuggets, τρώτε μια δόση Αμαζονίου», λέει χαρακτηριστικά η Greenpeace. Η Greenpeace υποστηρίζει ότι όλα αυτά θα παραμείνουν ευγενείς πόθοι αν η μεγάλη εταιρεία γρήγορου φαγητού δεν προχωρήσει σε ουσιαστική εφαρμογή των συμφωνημένων.

Τι είναι οι σκλάβοι του Αμαζονίου;

Συχνά, φτωχοί άνθρωποι από τα χωριά εξαπατώνται με την υπόσχεση καλοπληρωμένης εργασίας και όταν φτάνουν σε αυτά τα απομακρυσμένα αγροκτήματα, τους παίρνουν τα έγγραφα τους. Οι εργάτες λαμβάνουν μια προκαταβολή όταν προσεγγίζονται και πείθονται να μεταφερθούν και να εργαστούν στον Αμαζόνιο κατά τις κατάλληλες εποχές. Μόλις φθάνουν στον τόπο εργασίας οι εργοδότες τους ανακοινώνουν ότι πρέπει να πληρώσουν για την μεταφορά τους, την διαμονή και την διατροφή τους αλλά και να επιστρέψουν την προκαταβολή που είχαν πρωτύτερα λάβει.

Χρεώνονται υπέρογκα ποσά για όλα αυτά ενώ και ο τόκος που τους επιβάλλεται για τα χρέη είναι αυξημένος. Οι μισθοί που λαμβάνουν μετά βίας καλύπτουν τα έξοδα τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις βυθίζονται σε ολοένα και περισσότερα χρέη αφού, όντας στη μέση της ζούγκλας, αναγκάζονται να αγοράζουν τα απαραίτητα προϊόντα από το κατάστημα του αγροκτήματος/εργοδότη το οποίο επίσης έχει αυξημένες τιμές.

Σε άλλες περιπτώσεις οι εργάτες γνωρίζουν εκ των προτέρων τις συνθήκες εκμετάλλευσης που κυριαρχούν σε μέρη του Αμαζονίου, αλλά εξαιτίας της φτώχειας και της εξαθλίωσής τους είναι πρόθυμοι να πάρουν το ρίσκο.

Οι εργάτες συχνά δουλεύουν με την απειλή όπλου, μοχθώντας χωρίς να πληρώνονται και βρίσκονται μέσα στη ζούγκλα του Αμαζονίου, όπου δεν υπάρχει νόμος. Οι «σκλάβοι» αυτοί δεν αποτελούν νόμιμη ιδιοκτησία και έτσι δεν υπάρχει οικονομικό κίνητρο ώστε να τους φροντίζουν. Κόστος δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου. Αν ο εργάτης αρρωστήσει, τον αφήνουν στον πλησιέστερο δρόμο και παίρνουν αμέσως κάποιον άλλο για να τον αντικαταστήσει.

Για τους εργάτες είναι σχεδόν αδύνατον να αποδράσουν από τους συγκεκριμένους χώρους εργασίας καθώς συνήθως επιβλέπονται από ένοπλους άνδρες του εργοδότη (ακόμη και όταν δεν επιβλέπονται, βρίσκονται στη μέση της ζούγκλας) ενώ δέχονται και βίαιες απειλές τόσο για τους ίδιους όσο και για τις οικογένειές τους. Μια επιπρόσθετη απειλή αποτελούν και διάφορες τροπικές ασθένειες. Πολλές φορές η κατάσταση εξωθεί τους εργάτες στον αλκοολισμό και τα ναρκωτικά ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι εργάτες βρίσκουν δύσκολη την επανένταξή τους στους τόπους καταγωγής τους.

Πώς αντιμετωπίζει η κυβέρνηση της Βραζιλίας το πρόβλημα;

Ο Ποινικός Κώδικας της Βραζιλίας περιλαμβάνει αρκετά άρθρα σχετικά με την «σκλαβιά». Το άρθρο 149 (εγκρίθηκε στις 12/12/03) αναφέρεται στο αδίκημα «του εξαναγκασμού ενός ανθρώπου στην εργασία σε συνθήκες ανάλογες με σκλαβιά». Παραβάτες είναι όσοι στρατολογούν και μεταφέρουν ανθρώπους σε συνθήκες σκλαβιάς. Η ποινή είναι αυξημένη όταν πρόκειται για ανήλικους. Ωστόσο οι γενικευμένοι όροι στην προσδιορισμό της «σκλαβιάς» όπως «η εργασία σε υπερβολικό ωράριο» ή οι «εξευτελιστικές συνθήκες εργασίας» καθιστούν δύσκολη την κατηγορία εναντίον ορισμένων παραβατών.

Στις 11 Μαρτίου του 2003, ο Πρόεδρος Lula Da Silva ξεκίνησε το Εθνικό Πρόγραμμα για την εξάλειψη της Δουλείας (National Plan for the Eradication of Slavery). Η κυβέρνηση έχει αναλάβει ενεργό ρόλο στην αναγνώριση της ύπαρξης δουλείας και στην προώθηση συζητήσεων του θέματος με το κοινό, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα κυβερνητικά τμήματα.

Η κυβέρνηση με περιπολίες του Υπουργείου Εργασίας και με την συμβολή της ΙΒΑΜΑ, ενός κρατικού φορέα επιτετραμμένου να αντιμετωπίσει ανθρωπιστική και οικολογική εκμετάλλευση της περιοχές αυτές της χώρας, εντοπίζει και εξαλείφει κάθε τέτοιου είδους περιστατικό με επιτόπου επεμβάσεις. Παρόλα αυτά η δράση αυτών των μονάδων και ο αριθμός των ατόμων που συμμετέχουν αποδεικνύεται ιδιαίτερα ανεπαρκής. Με δεδομένα τα πολιτικά προβλήματα που αντιμετώπισε το Εργατικό Κόμμα από το 2005, η εξάλειψη του φαινομένου εκκρεμεί και μοιάζει ολοένα και πιο αδύνατη.

Πηγή: Εμπόλεμη Ζώνη, Mega tv

Προσαρμογή: Parnassos.co.nr – Yahoo Groups